Zdrowy sen pod lupą. Jakie są najczęstsze powody zaburzeń snu i jak można sobie z nimi radzić?
Sen jest bardzo ważny, ponieważ pozwala na regenerację organizmu i odpoczynek układu nerwowego. Dobrej jakości sen wspiera odporność, reguluje funkcjonowanie gospodarki hormonalne oraz korzystnie wpływa na pracę mózgu. Dorosły człowiek potrzebuje średnio 7–9 godzin snu, a dzieci i młodzież nawet 9–12 godzin. Nie jest ważna tylko ilość snu, ale również jego jakość. Gdy jest on przerywany, bądź płytki nie zapewnia odpowiedniej regeneracji i odpoczynku. Jakie mogą występować zaburzenia snu? Jak sobie z nimi radzić domowymi sposobami i wspierając się innowacyjnymi, naturalnymi preparatami, które ułatwiają zasypianie i poprawiają jakość snu.
- Niewystarczająca długość snu, trudności w zasypianiu i inne rodzaje zaburzeń snu
- Jakie są najczęstsze przyczyny bezsenności i innych zaburzeń snu?
- Jakie są objawy zaburzeń snu? Jakie skutki mogą za sobą nieść?
- Ile powinno się spać?- diagnostyka bezsenności i innych problemów ze snem
- Co na spanie? Czyli jak powinno wyglądać leczenie zaburzeń snu?
- Naturalne metody na problem zaburzeń snu
- Co zrobić, żeby zasnąć? Czyli wyjątkowa formulacja, by wspierać naturalny sen
- Jak nie dopuścić do wystąpienia zaburzeń snu?- profilaktyka
Niewystarczająca długość snu, trudności w zasypianiu i inne rodzaje zaburzeń snu
Złej jakości sen to nie tylko bezsenność, czyli trudności w zasypianiu, ale każdy sen, który nie przynosi odpowiedniego wypoczynku. Jakie mogą występować zaburzenia snu i z czym są one związane?
- Bezsenność to najczęściej występujące zburzenie snu. Polega ona na trudności w zasypianiu (czas potrzebny do zaśnięcia jest dłuższy niż 30 minut), utrzymaniu ciągłości snu lub zbyt wczesnym wybudzaniu się. Wiąże się ze znacznym pogorszeniem samopoczucia w ciągu dnia, zmęczeniem, spadkiem koncentracji i drażliwością. Bezsenność klasyfikuje się ze względu na czas jej trwania. Wyróżnia się tym samym bezsenność przygodną (zdarza się przez 1-2 noce i ma związek chociażby ze zmianą otoczenia), bezsenność krótkotrwałą (utrzymuje się do 3 tygodni) oraz bezsenność przewlekłą, określaną również jako bezsenność długotrwała (zdarza się 3 razy w tygodniu lub częściej przez co najmniej 3 miesiące i często ma podłoże wieloczynnikowe). Jeśli problem bezsenności nie ma wyraźnej przyczyny i często wynika z nadmiernego pobudzenia ośrodkowego układu nerwowego, mówi się o bezsenności pierwotnej. Natomiast jeśli jej przyczyną są inne schorzenia lub stanowi ona skutek farmakoterapii, jest określana jako bezsenność wtórna.
- Zaburzenia ilości snu, tj. hipersonmia idiopatyczna – nadmierna senność w ciągu dnia bez uchwytnej przyczyny lub narkolepsja – nagłe napady snu w ciągu dnia, czasem z katapleksją (nagłą utratą napięcia mięśni). Jak również sytuacje, gdy snu jest za mało- całkowity czas snu jest krótszy niż 6 godzin.
- Zaburzenia rytmu snu i czuwania- obejmują takie dysfunkcje jak: zespół opóźnionej fazy snu – zasypianie bardzo późno i trudności z pobudką rano, zespół przyspieszonej fazy snu – sen zaczyna się i kończy wcześniej niż u większości ludzi, brak stałych godzin snu, zaburzenia snu związane z pracą zmianową, nagła zmiana strefy czasowej (jet lag).
- Zaburzenia oddychania występujące w czasie snu- mogą mieć one związek z okresowym zatrzymaniem oddechu wskutek zapadania się dróg oddechowych (obturacyjny bezdech senny), czy chronicznym zespołem hipowentylacji podczas snu.
- Behawioralne zaburzenia snu- związane z niepożądanymi zachowaniami w czasie snu. Zalicza się do nich: lunatykowanie, lęki nocne, koszmary senne, mówienie przez sen, bruksizm (zgrzytanie zębami), zaburzenia zachowania w fazie snu REM.
- Zaburzenia ruchowe związane ze snem- zespół niespokojnych nóg, okresowe ruchy kończyn we śnie.
- Zaburzenia snu występujące w chorobach neurologicznych, m.in. w przebiegu choroby Alzheimera, czy Parkinsona.
- Zaburzenia psychiczne, w przebiegu których występują problemy ze snem, m.in. depresja, zaburzenia lękowe, choroba afektywna dwubiegunowa.
- Zaburzenia snu wywołane stosowaniem niektórych leków, np. sterydów lub różnego rodzaju substancji - nadużywanie alkoholu, kofeiny, substancji psychoaktywnych.
Jakie są najczęstsze przyczyny bezsenności i innych zaburzeń snu?
W obecnych czasach nikogo nie zdziwi fakt, że najczęstszą przyczyną bezsenności i innych zaburzeń snu jest stres i nadmierne napięcie nerwowe. Wynika to chociażby z podwyższonego poziomu kortyzolu, hormonu stresu, który utrudnia zasypianie i ogranicza sen głęboki, może także powodować częste wybudzanie oraz wywoływać koszmary. Innym czynnikiem odpowiedzialnym za zaburzenia snu są choroby somatyczne oraz psychiczne. Depresja, zaburzenia lękowe, czy choroba afektywna dwubiegunowa to schorzenia w przebiegu których na różnym etapie pojawiają się problemy z zaśnięciem i wypoczynkiem w ciągu nocy. Również takie dolegliwości jak refluks żołądkowo-przełykowy, przewlekły ból, astma czy różne schorzenia kardiologiczne utrudniają spokojny sen. Czasami zaburzenia snu mogą wynikać również z niewłaściwej higieny snu. Pojęcie to oznacza wiele zachowań, które niekorzystnie wpływają na wypoczynek i rytm snu, tj. nieregularne pory chodzenia spać, praca zmianowa, korzystanie z ekranów emitujących światło niebieskie wieczorami i w nocy, nieodpowiednie warunki do spania (światło, hałas, zbyt niska lub zbyt wysoka temperatura w sypialni), drzemki w ciągu dnia. Problem zaburzeń snu pogłębiać może niewłaściwa dieta, a dokładnie objadanie się na noc, czy też nadużywanie kofeiny, alkoholu lub nikotyny. Również niektóre farmaceutyki mogą generować problem bezsenności. Należą do nich niektóre leki przeciwdepresyjne, sterydy, leki na katar z pseudoefedryną, czy środki odchudzające. Na jakość snu wpływają również takie czynniki jak aktywność fizyczna, dieta i nadwaga, czy otyłość. Brak regularnego ruchu, zbyt wysoka masa ciała i nieodpowiednia ciężkostrawna, wysoko przetworzona dieta sprawiają, że pogarsza się jakość snu.
Warto zdawać sobie sprawę, że dostępne na receptę i bez recepty leki nasenne również mogą nasilać problem zaburzeń snu. W terapii bezsenności bardzo ważne jest znalezienie przyczyny i podjęcie odpowiednich kroków w celu jej wyeliminowania. Niektóre farmaceutyki mogą maskować problem, chwilowo przynosząc ulgę i pogłębiać go w przyszłości. Dlatego jeśli pacjent na własną rękę poszukuje środka na poprawę snu, najlepiej, aby zawierał on jak najbardziej naturalne składniki, a w pierwszej kolejności warto zadbać o poprawę higieny snu oraz ograniczanie stresu i nerwowości.
Jakie są objawy zaburzeń snu? Jakie skutki mogą za sobą nieść?
Objawy zaburzeń snu w dużej mierze zależą od tego, z jakim problemem mamy do czynienia. Trochę inaczej będą wyglądały objawy bezsenności, a trochę inaczej te związane z bezdechem sennym, czy lunatykowaniem. Wspólne będą dla nich na pewno konsekwencje związane z niewyspaniem, a mianowicie gorsze samopoczucie w ciągu dnia. Najczęstsze objawy zaburzeń snu dzienne i nocne obejmują:
- Trudności z zasypianiem (ponad 30 minut oczekiwania na sen),
- Częste wybudzenia w nocy,
- Problem z utrzymaniem snu i niemożność ponownego zaśnięcia,
- Poczucie płytkiego, niesatysfakcjonującego snu,
- Koszmary senne lub lęki nocne,
- Chrapanie, przerwy w oddychaniu, które mogą wskazywać na bezdech senny,
- Niespokojne ruchy kończyn (np. w zespole niespokojnych nóg).
- Chodzenie lub mówienie przez sen,
- Uczucie niewyspania mimo teoretycznie odpowiedniej ilości całkowitego czasu snu,
- Senność w ciągu dnia,
- Problemy z koncentracją i pamięcią,
- Spadek wydolności intelektualnej i fizycznej,
- Drażliwość, zaburzenia nastroju, obniżona tolerancja na stres,
- Bóle głowy po przebudzeniu,
- Spowolnione reakcje, zwiększone ryzyko wypadków.
Niedobór snu niesie za sobą poważne konsekwencje niemal dla każdego układu w organizmie. Pojawia się poważny problem związany z brakiem regeneracji i przedłużającym się zmęczeniem. Cierpi na tym nie tylko samopoczucie i cały układ nerwowy, ale pojawia się również wiele zaburzeń somatycznych i wzrasta ryzyko niektórych chorób. Jeśli bezsenność występuje przez dłuższy czas, jakie niesie za sobą konsekwencje?
- Zaburzenia psychiczne – zwiększone ryzyko depresji, zaburzeń lękowych, wypalenia zawodowego,
- Choroby sercowo-naczyniowe – nadciśnienie, zawał serca, udar mózgu.
- Zaburzenia metaboliczne – insulinooporność, cukrzyca typu 2, otyłość związane z dysfunkcjami w gospodarce hormonalnej (wydzielanie leptyny i greliny),
- Osłabienie odporności – większa podatność na infekcje i wolniejsze gojenie ran,
- Problemy hormonalne – zaburzenia pracy tarczycy, osi podwzgórze–przysadka–nadnercza,
- Przyspieszone starzenie się organizmu – wpływ na regenerację komórek i procesy naprawcze,
- Zwiększone ryzyko chorób neurodegeneracyjnych (np. choroba Alzheimera) – utrudniona jest regeneracja mózgu w czasie snu,
- Opóźnienie rozwoju, problemy z nauką i zachowaniem - kwestia ta dotyczy głównie dzieci.
Konsekwencje niedoboru snu i braku regeneracji organizmu mogą być bardzo poważne. Dlatego też przedłużający się problem bezsenności i innych zaburzeń snu należy odpowiednio diagnozować i leczyć w dedykowanych ośrodkach zajmujących się dysfunkcjami związanymi ze snem.
Ile powinno się spać?- diagnostyka bezsenności i innych problemów ze snem
Osoba dorosła powinna spać 7-9 godzin. Ważna jest nie tylko długość, ale również jakość snu. Jeśli problem ze snem utrzymuje się ponad 3 tygodnie, mimo wprowadzonych zmian w higienie snu i stylu życia oraz ewentualnie korzystania z ziołowych środków na uspokojenie i sen, warto skonsultować się z lekarzem pierwszego kontaktu. Zbiera on odpowiedni wywiad oraz zwykle zleca wykonanie podstawowych badań (poziom hormonów tarczycy, żelaza, glukozy, witaminy B12, czy czynników pozwalających określić ewentualny stan zapalny w organizmie). Następnie, jeśli problem jest poważniejszy, kieruje pacjenta do specjalisty- neurologa, psychiatry. Kiedy zaczyna pojawiać się niedobór snu, warto zacząć prowadzić dziennik snu. Pacjent zapisuje w nim przez 1–2 tygodnie godziny zasypiania, wybudzeń, pobudek porannych i samopoczucie w ciągu dnia. Pomaga on ocenić rytm snu i czuwania.
Odpowiednie poradnie zaburzeń snu pozwalają na kompleksową diagnostykę problemu. Jedną z metod jest polisolmnografia. Polega ona na monitorowaniu aktywności organizmu w czasie snu. Podczas badania rejestrowane są m.in. takie parametry jak:
- Aktywność elektryczna mózgu, pozwalającą na ocenę faz snu,
- Napięcie mięśniowe, określające ruchy podczas snu,
- Ruchy gałek ocznych, stanowiące wskaźnik faz snu,
- Praca serca,
- Przepływ powietrza przez drogi oddechowe oraz ruchy klatki piersiowej i brzucha,
- Poziom tlenu we krwi,
- Dźwięki podczas snu.
Zapisane dane są analizowane przez specjalistyczne oprogramowanie i interpretowane przez lekarza, co pozwala na zdiagnozowanie zaburzeń snu i ocenę ich nasilenia. W taki sposób można zdiagnozować m.in. bezdech senny, narkolepsję, czy zespół niespokojnych nóg, czyli różnego rodzaju wtórne, jak i pierwotne zaburzenia snu. Takie postępowanie jest bardzo ważne, ponieważ tylko odpowiednia diagnostyka pozwala na wdrożenie właściwego leczenia zaburzeń snu.
Co na spanie? Czyli jak powinno wyglądać leczenie zaburzeń snu?
Leczenie bezsenności, jak i innych problemów ze snem zależy od wielu czynników. Znaczenie ma stopień nasilenia problemu, jego częstotliwość, przyczyna oraz rodzaj. Leczenie natomiast powinno być dopierane indywidualnie do potrzeb pacjenta. Nie zawsze farmakoterapia jest jedynym rozwiązaniem problemu. Warto rozpocząć leczenie bezsenności od zmiany higieny snu, naturalnych metod, a nawet terapii poznawczo-behawioralnej. Przepisywanie silnie działających leków nasennych osobie, która zgłasza przygodne problemy ze snem, może prowadzić do pogłębienia zaburzenia, a z czasem nawet do uzależnienia od farmaceutyków.
Terapia poznawczo-behawioralna jako sposób na niskiej jakości sen
Terapia poznawczo-behawioralna bezsenności (Cognitive Behavioral Therapy for Insomnia, CBT-I), to forma leczenia, która pomaga osobom zmagającym się z przewlekłą bezsennością. Polega ona na zmianie myśli i zachowań, które zwykle utrudniają zasypianie i utrzymanie snu. Metoda ta stawia na poprawę nawyków związanych ze snem, techniki relaksacyjne, a także odejście od negatywnego myślenia na temat problemów z zaśnięciem.
Leki nasenne i inne farmaceutyki stosowane w leczeniu zaburzeń snu
Ze względu na rozpowszechnienie problemu bezsenności i innych zaburzeń snu na rynku dostępnych jest wiele leków nasennych. Większość z nich, szczególnie tych silnie działających wymaga recepty lekarskiej. W tej grupie znajdują się:
- Pochodne benzodiazepiny (temazepam, nitrazepam, esazolam, midazolam)- ze względu na wysokie ryzyko uzależnienia, powinny być one stosowane jedynie krótkotrwale (poniżej 4 tygodni), ich stosowanie często powoduje senność, otępienie i gorsze samopoczucie w ciągu dnia.
- Niebenzodiazepinowe leki nasenne (zaleplon, zolpidem, eszopiklon, zopiklon)- charakteryzują się mniejszym potencjałem uzależniającym niż benzodiazepiny i szybkim początkiem działania, niektóre z nich można stosować do 6.miesięcy.
- Melatonina o przedłużonym uwalnianiu- zarejestrowana w leczeniu bezsenności u osób powyżej 55. roku życia, jako najbezpieczniejszy lek dla seniorów.
W terapii wykorzystuje się również leki stosowane zwykle w innych wskazaniach. Jeśli możliwą przyczyną bezsenności jest zaburzenie psychiatryczne (depresja, lęk), w leczeniu stosuje się leki przeciwdepresyjne (doksepina, mirtazepina, mianseryna). Jako alternatywa dla typowych leków nasennych do terapii wdrażane są leki przeciwpsychotyczne (kwetiapina, prometazyna), czy hydroksyzyna- lek przeciwhistaminowy. W przypadku zespołu niespokojnych nóg do farmakoterapii włącza się gabapentynę, czy też pregabalinę, leki stosowane w różnego rodzaju schorzeniach neurologicznych, również w leczeniu padaczki.
Ze względu na to, że dużo osób zmaga się z zaburzeniami snu, rynek leków dostępnych bez recepty poprawiających jego jakość i ułatwiających zasypianie jest całkiem spory. Najbardziej popularne farmaceutyki, które można stosować na własną rękę, w przypadku krótkotrwałych lub przygodnych zaburzeń snu zawierają w swoim składzie:
- Melatoninę (o natychmiastowym uwalnianiu)- zalecaną do stosowania w przypadku zaburzeń rytmu snu i czuwania, np. dla osób pracujących zmianowo,
- Leki przeciwhistaminowe (difenhydramina, doksylamina)- rekomendowane do krótkotrwałego stosowania gdy występuje problem przygodnej bezsenności,
- Ekstrakt z korzenia waleriany, liścia melisy- do łagodzenia krótkotrwałych problemów ze snem wywołanych napięciem nerwowym, stresem, czy niepokojem.
Leki nasenne powinny być dobrane indywidualnie do potrzeb pacjenta, w zależności od przyczyny problemu. Niewłaściwie prowadzona farmakoterapia, może nieść za sobą poważne skutki zdrowotne, prowadzić do rozwoju uzależnienia i pogłębiać zaburzenia snu. Dlatego jeśli mimo podjętych działań mających na celu poprawę higieny snu i stylu życia pacjent nadal odczuwa problem bezsenności lub innych zaburzeń snu, powinien on zostać skierowany na dalszą diagnostykę.
Jak działa melatonina?
Melatonina jest hormonem wydzielanym przez szyszynkę w rytmie okołodobowym, kontroluje ona rytm dobowy i senność. Jej stężenie wzrasta na około godzinę przed snem, do najwyższego poziomu w godzinach 2-4 rano. Następnie wydzielanie melatoniny spada, a ostatecznie hamowane jest pod wpływem światła w godzinach porannych. Jeśli rytm produkcji melatoniny jest zaburzony, wówczas pojawiają się problemy z zaśnięciem wieczorem i wstawaniem rano, a stan taki jest określany jako zaburzenie z opóźnioną fazą snu i czuwania. Z jakiego powodu wydzielanie melatoniny może być nieprawidłowe?
- Przebywanie w zbyt silnie oświetlonych pomieszczeniach przed snem,
- Brak stałej pory wstawania rano i szybkie wychodzenie z domu,
- Opóźnienie pory snu o ponad 2 godziny,
- Wiek- u osób po 55.roku życia fizjologicznie spada jej wydzielana ilość.
Sposobem na poprawę jakości snu, ułatwienie zasypiania oraz łatwiejsze wstawanie jest połączenie zmian w higienie snu oraz stosowanie melatoniny o natychmiastowym uwalnianiu, która dostępna jest bez recepty. Jest to lek bezpieczny. Melatonina bierze udział nie tylko w regulacji snu, ale również innych rytmów okołodobowych, wpływając na cały organizm, a nie tylko na układ nerwowy, jak działa wiele leków nasennych. Nie powoduje ona tolerancji, nie wywołuje uzależnień i problemów zdrowotnych po jej odstawieniu, jak np. bezsenność z odbicia. Nie wchodzić również w interakcje z innymi lekami. W przypadku osób po 55.roku życia zaleca się stosować melatoninę o przedłużonym uwalnianiu, dostępną na receptę.
Naturalne metody na problem zaburzeń snu
Zaburzenia snu mogą wynikać z różnych przyczyn, m.in. stresu, złych nawyków, chorób przewlekłych czy zaburzeń psychicznych. Na początku walki z problemem, zanim sięgnie się po leki nasenne, warto spróbować naturalnych i bezpiecznych metod, które mają ogromne znaczenie dla poprawy jakości snu. Dopiero gdy okażą się one nieskuteczne, a zaburzenia snu narastają i znacznie utrudniają funkcjonowanie w ciągu dnia, warto skonsultować się z lekarzem.
Co pomaga na sen? Prawidłowa higiena snu i domowe sposoby na bezsenność
Fundamentem zdrowego wypoczynku jest prawidłowa higiena snu. Opiera się ona na różnego rodzaju nawykach i zachowaniach, które wspierają rytm dobowy. Zalicza się do nich:
- Stałe godziny snu,
- Wystawienie się na naturalne światło dzienne rano, aby "uregulować" zegar biologiczny,
- Na 1-2 godziny przed snem rezygnacja z ekranów emitujących niebieskie światło,
- Korzystanie z łóżka tylko do spania,
- Właściwe warunki w sypialni (chłodno, cicho, ciemno, świeże powietrze),
- Unikanie popołudniowych drzemek,
- Ograniczenie aktywności na godzinę przed snem,
- Regularna aktywność fizyczna na świeżym powietrzu najlepiej codziennie,
- Troska o odpowiednią dietę, tzn. spożywanie lekkostrawnej kolacji, włączenie do codziennego menu produktów bogatych w magnez i tryptofan (banany, orzechy, nasiona, indyk, nabiał), unikanie ciężkich, tłustych i pikantnych potraw wieczorem,
- Ograniczenie kofeiny, alkoholu i nikotyny 4-6 godzin przed snem.
Techniki relaksacyjne i redukcja stresu- realna poprawa jakości snu
Zaburzenia snu bardzo często mają podłoże stresowe. Zwiększone napięcie mięśniowe, gonitwa myśli i nadmierna aktywność układu nerwowego utrudniają zasypianie. Regularne stosowanie technik relaksacyjnych obniża poziom kortyzolu, reguluje rytm serca i ułatwia wejście w głębsze fazy snu, zapewniając tym samym lepszy odpoczynek. Jakie techniki relaksacyjne sprawdzą się w przypadku problemów ze snem?
- Ćwiczenia oddechowe,
- Relaksacja mięśni Jacobsona- polegająca na napinaniu i rozluźnianiu kolejnych grup mięśni od stóp po głowę,
- Medytacja mindfulness- skupianie się na chwili obecnej, np. dźwięku otoczenia, oddechu,
- Łagodna wieczorna joga lub stretching- odpowiednio dobrane pozycje pozwalają obniżyć napięcie mięśniowe.
Nie tylko techniki relaksacyjne, ale również codzienne strategie pozwalają na obniżenie napięcia i nerwowości. Warto zadbać o funkcjonowanie w stałym rytmie dnia, w przewidzianym harmonogramie. Ważny jest także kontakt z naturą, wyciszanie się wieczorem, ograniczenie kofeiny po godzinie 14.00, unikanie alkoholu, czy zapisywanie problemów i zadań w dzienniku, co pozwoli uwolnić myśli przed snem.
Jakie zioła na sen? Naturalne wsparcie ilości i ciągłości snu
Wiele osób szukając naturalnych środków pozwalających się wyciszyć, ukoić nerwy i poprawić jakość snu sięga po zioła. Mowa tutaj zarówno o mieszankach do picia, jak również tabletkach zawierających ziołowe ekstrakty. Wśród składników tego typu preparatów znaleźć można:
- Melisę- działa uspokajająco i redukuje napięcie nerwowe,
- Chmiel- łagodzi napięcie,
- Passiflorę- sprawdza się jako środek wyciszający i w trudnościach z zasypianiem, przyczynia się do poprawy samopoczucia psychicznego i pomaga wywołać relaks,
- Rumianek- łagodzi napięcie, działa delikatnie uspokajająco,
- Kozłek (waleriana)- ułatwia zasypianie, skracając czas potrzebny na zaśnięcie, pomaga utrzymać naturalny sen,
- Maczek kalifornijski- przyczynia się do optymalnego relaksu i poprawy jakości snu.
Nie tylko zioła działają kojąco na układ nerwowy. Ważne składniki wspomagające jego funkcjonowanie to m.in. magnez i witaminy z grupy B. Przykładowo witaminy B3 i B6 pomagają utrzymać funkcje psychologiczne w dobrym stanie i zmniejszyć zmęczenie oraz znużenie.
Wartym uwagi składnikiem w preparatach ułatwiających zasypianie jest GABA (kwas gamma-masłowy)-główny neuroprzekaźniki hamujący ośrodkowego układu nerwowego. Działa on jako naturalny środek nasenny i uspokajający, który jest bezpieczny w stosowaniu, nie powoduje uzależnienia i nie wywołuje skutków ubocznych. Sama aktywacja receptorów GABA ma natomiast ważne znaczenie dla inicjacji i podtrzymania snu. Poziom GABA obniża się wraz w wiekiem, z powodu nieodpowiedniej diety, niskiego poziomu witaminy D, B6 oraz wysokiego poziomu stresu i lęku, co może skutkować problemami ze snem.
Co zrobić, żeby zasnąć? Czyli wyjątkowa formulacja, by wspierać naturalny sen
Oczywiście do problemu zaburzeń snu podejść należy indywidualnie i kompleksowo. Ważne jest znalezienie przyczyny problemu oraz zareagowanie odpowiednio do stopnia jego nasilenia. Kluczowa są bez wątpienia poprawa higieny snu, włączenie regularnej aktywności fizycznej, odpowiedniej diety, jak i również znalezienie sposobu na wyciszenie, redukcję stresu oraz napięcia nerwowego. Z pomocą przychodzą również dostępne na rynku preparaty wspomagające dobry sen. Ciekawym rozwiązaniem jest dwuwarstwowa tabletka zawierająca w górnej warstwie melatoninę, a w dolnej: GABA, witaminy B3 i B6 oraz ziołowe składniki- walerianę, passiflorę oraz maczek kalifornijski. Taka innowacyjna formulacja sprawia, że w pierwszej kolejności z tabletki uwalniana jest melatonina, ułatwiająca zasypianie, a dopiero później pozostałe składniki, które pomagają podtrzymać sen. Taka synergia składników pozwala na lepszy wypoczynek w ciągu nocy i dobre samopoczucie w dzień. Sprawdź: Persen Dobranoc.
Jak nie dopuścić do wystąpienia zaburzeń snu?- profilaktyka
W pierwszej kolejności należy uświadomić sobie, że sen jest bardzo ważny. Bez odpoczynku, nie ma regeneracji i dobrego zdrowia. Dlatego o higienę snu należy dbać nie tylko, gdy pojawia się problem z zaśnięciem, czy wczesnym wybudzaniem, ale powinna być ona wpisana w naszą codzienność. Nie bez znaczenia dla dobrego snu jest także właściwy styl życia, tj. unikanie używek, regularna aktywność fizyczna na świeżym powietrzu, odpowiednio zbilansowana i różnorodna dieta, zachowanie równowagi pomiędzy pracą a odpoczynkiem oraz troska o własne zdrowie psychiczne i fizyczne. Należy pamiętać, że ucinanie sobie drzemek w ciągu dnia nie sprzyja szybkiemu zasypianiu, podobnie jak oglądanie telewizji, czy korzystanie z telefonu w łóżku przed snem.
Problemy ze snem to nie tylko bezsenność, ale też zbyt wczesne wybudzanie się, bezdech senny, czy lunatykowanie. Wszystkie zaburzenia, które sprawiają, że po nocy czujemy się nadal zmęczeni, powinny zostać indywidualnie rozpatrzone i odpowiednio leczone. W końcu zaburzenia snu wpływają w dużym stopniu na jakość życia, znacznie ją obniżając. Ciężko funkcjonować w ciągu dnia, kiedy jesteśmy zmęczeni, rozdrażnieni i mamy problem z koncentracją. Osoby doświadczające zaburzeń snu są bardziej narażone na występowanie różnego rodzaju schorzeń kardiologicznych, mają osłabioną odporność, często borykają się z zaburzeniami gospodarki hormonalnej. Poprawa higieny snu, redukcja stresu oraz sięganie po naturalne preparaty wspomagające jakość snu to podstawowe elementy, które mogą być ważne w przypadku osób, u których zaburzenia snu nie są mocno nasilone. Zanim sięgnie się po silnie działające, często uzależniające leki nasenne, warto zacząć od bezpiecznych i naturalnych metod.
Bibliografia:
- Skalski M.; Bezsenność- patogeneza i leczenie; Kosmos Problemy Nauk Biologicznych 2014; 63; 2(303): 233–243.
- Wichniak A. i inni; Leczenie bezsenności osób w starszym wieku. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Badań nad Snem, Polskiego Towarzystwa Medycyny Rodzinnej i Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego; Psychiatr. Pol. ONLINE FIRST 2023; 309: 1–22.
- Wichniak A. i inni; Standardy leczenia zaburzeń rytmu okołodobowego snu i czuwania opracowane przez Polskie Towarzystwo Badań nad Snem i Sekcję Psychiatrii Biologicznej Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego. Część I. Fizjologia, metody oceny i oddziaływania terapeutyczne; Psychiatr. Pol. ONLINE FIRST 2017; 6: 1 1–22.
- Awgul S. i inni; Farmakologiczne leczenie bezsenności – obecnie dostępne terapie oraz nowe kierunki badań; Farmacja Współczesna 2018; 11: 207-214.
- Bidzan L.; Zaburzenia snu w wieku podeszłym; Geriatria 2011; 5: 34-40.
- Januszewska E.; Zaburzenia snu u dzieci i młodzieży; Zadania i wyzwania medycyny – charakterystyka problemów i postępowanie terapeutyczne; Lublin 2018; ISBN 978-83-65932-21-1; s. 151-166.
- Randal S. and others; Leki nasenne dostępne bez recepty i bezsenność; Psychiatria Po Dyplomie 2009; 6(1): 68-76.
- I.Kazimierska; Czy istnieje idealny lek nasenny?; Kurier medyczny 07/2021.
- Zaburzenia snu i czuwania pod red. M. Skalskiego, American Psychiatric Association; link: https://edraurban.pl/ssl/book-sample-file/zaburzenia-snu-i-czuwania-dsm-5-selections/pdf/dsm-5_zaburzenia_snu_i_czuwania.pdf
- Wichniak A., Wierzbicka A.; Melatonina o przedłużonym uwalnianiu w terapii bezsenności – praktyczny przewodnik po algorytmie leczenia; Lekarz POZ 2024; 4: 290-295.
Artykuł sponsorowany powstał przy współpracy ze specjalistami z Zentiva. Artykuł nie stanowi porady medycznej, ani opinii farmaceuty lub dietetyka dostosowanej do indywidualnej sytuacji pytającego. Uzyskane informacje stanowią jedynie generalne zalecenia, które nie mogą stanowić wyłącznej podstawy do stosowania określonej terapii, zmiany nawyków, dawkowania produktów leczniczych, itp. Przed podjęciem jakichkolwiek działań mających wpływ na życie, zdrowie lub samopoczucie należy skontaktować się z lekarzem lub innym specjalistą, w celu otrzymania zindywidualizowanej porady.